Một năm sau khi bin Laden bị tiêu diệt, tổ chức khủng bố al Qaeda có dấu hiệu phân rã nhưng chưa bao giờ đối diện nguy cơ diệt vong bởi tư tưởng thánh chiến của bin Laden vẫn có sức lan tỏa mạnh mẽ.
Tung hô chiến quả
Ngày 2/5/2011, người Mỹ hân hoan ăn mừng sự kiện trùm khủng bố bin Laden, kẻ được cho là chủ mưu đứng đằng sau vụ tấn công khủng bố 11/9/2001 bị tiêu diệt.
Phát biểu trong một bài diễn văn hướng đến người dân Mỹ trong chuyến thăm bất ngờ tới Afghanistan, Tổng thống Obama khẳng định: "Mục tiêu mà tôi đặt ra về việc đánh bại al Qaeda và không cho họ cơ hội tái thiết đã nằm trong tầm tay của chúng ta”.
Theo ông chủ Nhà Trắng, thủ lĩnh khét tiếng của al Qaeda đã bị tiêu diệt. Kẻ chủ mưu các cuộc tấn công khủng bố ngày 11/9/2001 tại Mỹ là Khalid Sheikh Mohammed sẽ bị đưa ra xét xử trong tuần này tại Guantanamo. Các máy bay không người lái cũng đã tiêu diệt được nhiều chỉ huy al Qaeda tại Pakistan, Yemen và Somalia.
 |
| Tổng thống Obama nhắc khéo cử tri về thành quả tiêu diệt bin Laden của mình. |
Cùng lúc đó, xuất hiện trên kênh truyền hình ABC News “This week”, Cố vấn hàng đầu của Tổng thống Obama là John Brennan cũng ca ngợi chiến công tiêu diệt bin Laden của lực lượng an ninh Mỹ, đồng thời khẳng định Mỹ tiếp tục kế hoạch làm sụp đổ hoàn toàn lực lượng al Qaeda.
“Cái chết của bin Laden là một chiến thắng quan trọng của Mỹ trong cuộc chiến chống tổ chức khủng bố. Thành công đó thuộc về những lực lượng dũng cảm không ngại hy sinh, tính mạng thực hiện nhiệm vụ, của lực lượng tình báo nhiều năm qua và cả Tổng thống Mỹ Obama người đã chỉ thị thực hiện nhiệm vụ”, ông John Brennan phát biểu.
Theo giới phân tích, không phải vô cớ mà giới lãnh đạo Mỹ lại đua nhau tung hô chiến quả tiêu diệt trùm khủng bố cách đây một năm. Đây là một toan tính chính trị của ông Obama khi tỷ lệ ủng hộ giữa ông và đối thủ chính thuộc đảng Cộng hòa không chênh lệch là bao mà lòng dân Mỹ cũng không còn ủng hộ “sự nghiệp” của chính quyền ở Afghanistan.
Đối với cử tri Mỹ trong năm bầu cử, Tổng thống Obama muốn họ nhớ lại vụ biệt kích Mỹ tiêu diệt thành công trùm khủng bố bin Laden vào tháng 5/2011, qua đó cho họ thấy vai trò chiến tranh của Mỹ tại Afghanistan sắp kết thúc. Điều này đồng nghĩa với việc nguyện vọng của họ được đáp ứng.
Do đó, có thể khẳng định, đây là nước cờ cao tay của ông Obama trước đối thủ Mitt Romney. Nó có thể có sức nặng nhất định đối với đại bộ phận cử tri.
Mối đe dọa hiện hữu
Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng, những phát biểu đầy lạc quan của giới chức Mỹ trước sự suy yếu của al Qaeda chỉ nên là những lời “trót lưỡi đầu môi”, tức là chỉ nên coi đó là những đôi cánh nâng cao tinh thần của cử tri Mỹ, chứ không thể là suy nghĩ nghiêm túc của lãnh đạo Nhà Trắng.
 |
| Tổ chức khủng bố al Qaeda tuy suy yếu song vẫn là mối đe dọa lớn với Mỹ. |
Đúng một năm trước đây, đội biệt kích SEAL 6 của Mỹ đột nhập lãnh thổ Pakistan tiêu diệt trùm khủng bố Osama bin Laden, chấm dứt cuộc truy lùng kéo dài 10 năm, quy mô và tốn kém nhất trong lịch sử.
Vụ việc ngay lập tức gây chấn động toàn thế giới, khiến mối quan hệ đồng minh Washington – Islamabad rơi xuống vực thẳm. Lúc đó, al Qaeda như “rắn mất đầu” loay hoay tìm đường sống. Và quả thực như lời một số quan chức Mỹ, thực tế là một năm sau khi bin Laden bị tiêu diệt, nhóm này vẫn trong tình trạng lộn xộn khi không thể tìm thấy một nhà lãnh đạo phù hợp, có uy tín và tầm nhìn để thay thế bin Laden. Một số thủ lĩnh cấp cao bị giết, các “kiến trúc sư” đánh bom liều chết cũng bị bắt giữ. Tuy nhiên, bin Laden bị tiêu diệt không đồng nghĩa với việc “đặt dấu chấm hết” cho al Qaeda.
Các quan chức tình báo Mỹ đánh giá, dù mạng lưới al Qaeda tại Pakistan "về cơ bản không còn" song các chi nhánh của tổ chức này vẫn là mối đe dọa lớn. Cùng với sự lớn mạnh của những cuộc biểu tình Mùa xuân Arab tại các nước châu Phi và Trung Đông, hệ tư tưởng thánh chiến Hồi giáo trên toàn cầu và triết lý khủng bố của Osama bin Laden vẫn tồn tại ở nhiều nơi ngoài Pakistan, tạo nên những nhánh lớn của al Qaeda trên thế giới.
Ông Richard Clarke, cựu chỉ huy chống khủng bố của Nhà Trắng nhận định: "Các chi nhánh của al Qaeda vẫn là một yếu tố chủ chốt. Các nhóm tự xưng là al Qaeda hoặc các chi nhánh của al Qaeda có các lực lượng lớn, được vũ trang tại Yemen, Iraq, Pakistan, Somalia, Nigieria và tại các khu vực Magreb và Sahel của châu Phi vẫn hoạt động mạnh. Chúng đang thực hiện các cuộc tấn công quân sự tại một số quốc gia và tiến hành các vụ đánh bom ở nhiều quốc gia khác".
Cụ thể, theo ông Richard Clarke, al Qaeda ở bán đảo Arab (AQAP), có trụ sở tại Yemen đang kiểm soát phần lớn đất nước này và đã tăng cường sức mạnh nhờ tận dụng sự bất ổn tại quốc gia này.
AQAP đã thể hiện được khả năng tấn công bên ngoài biên giới Yemen bằng vụ đánh bom ngày Giáng sinh năm 2009 nhằm vào nước Mỹ, nhưng may mắn vụ tấn công không thành công. Ngoài ra, Al Shabaab, nhóm liên kết của al Qaeda ở Somalia, vẫn còn là một mối đe dọa hiện hữu.
Không chỉ vậy, tại Syria, các “chân rết” của al Qaeda cũng đang dựa vào các vụ bạo lực tiếp diễn để mong kiếm được một chỗ đứng và tổ chức này không chỉ muốn khoa trương thanh thế khi đã thực hiện xong một cuộc tấn công mà còn rất hứng thú với việc xây dựng các kế hoạch chiến đấu tại đây.
Bên cạnh đó, Giám đốc Cơ quan Tình báo an ninh Canada (CSIS) Richard Fadden cho rằng, cùng với sự trỗi dậy mạnh mẽ của các “chân rết” của al Qaeda, những cuộc tấn công được gọi là “sói đơn độc” đang trở thành mối nguy hiểm đối với thế giới hiện nay.
Ông Richard Fadden từng hiếm hoi thừa nhận rằng, việc mạng lưới khủng bố al Qaeda tập trung vào chiến thuật “sói đơn độc” đang gây khó khăn cho các cơ quan tình báo phương Tây trong việc ngăn chặn các vụ tấn công khủng bố. Theo ông Fadden, những kẻ hành động đơn độc rất khó để phát hiện vì chúng không thuộc một mạng lưới lớn có thể thu hút sự chú ý.
"Những người hoạt động đơn lẻ mang tư tưởng thánh chiến của al Qaeda, tự trang bị vũ khí cho mình, tự quyết định thời gian và địa điểm tấn công là những mục tiêu khó khăn nhất mà chúng tôi phải đối mặt", quan chức này nhấn mạnh.
Chia sẻ quan điểm này, bà Jessica Zuckerman, một nhà nghiên cứu an ninh quốc gia Mỹ cho biết, kể từ sau vụ 11/9/2011, đã có 50 âm mưu khủng bố chống Mỹ, trong đó có 42 vụ xuất phát từ “cây nhà lá vườn”. Điều này cho thấy, dù bin Laden hay al Qaeda còn tồn tại hay không không quan trọng. Vấn đề là tinh thần của tổ chức này đã lan tỏa rộng khắp và không còn có thể chặn đứng.
lúc 23:14 15 tháng 11, 2012