ICJ yêu cầu cả Thái Lan và Campuchia rút quân

Chủ tịch ICJ, thẩm phán Hisashi Owada tuyên bố, “hai bên cần rút quân đang đóng tại khu vực này và phải hạn chế sự hiện diện quân sự tại đây”. Theo phán quyết trên, một khu phi quân sự xung quanh ngôi đền tranh chấp sẽ được hình thành.

Đây là bước đầu trong tiến trình kiện tụng tranh chấp kéo dài và rất phức tạp giữa hai nước đối với khu vực tranh chấp quanh ngôi đền cổ nghìn năm tuổi. ICJ cho biết, lý do tòa đưa ra quyết định như vậy vì có nhiều khả năng cho thấy nguy cơ xảy ra xung đột vũ trang giữa hai nước. Tuy nhiên, hiện ICJ chưa có công cụ tiến hành thực thi phán quyết nên thẩm phán Hisashi cũng đề xuất thành lập một nhóm chuyên trách theo dõi việc tuân thủ phán quyết trên.

Ngoài ra, tòa án cao nhất của Liên Hiệp Quốc cũng khuyến khích hai bên cùng hợp tác cho phép quan sát viên của ASEAN vào thị sát khu vực tranh chấp xung quanh ngôi đền. ICJ cũng yêu cầu Thái Lan và Campuchia “kiềm chế bất kỳ hành động nào có thể làm trầm trọng thêm tình hình tranh chấp” và Thái Lan không được ngăn cản Campuchia hoạt động cung cấp nhu yếu phẩm cho người dân trong khu vực đền Preah Vihear.

Sau phán quyết, cả Campuchia và Thái Lan đều bày tỏ thái độ hài lòng. Ngoại trưởng sắp mãn nhiệm Thái Lan Kasit Piromya phát biểu sau phiên tòa, “hài lòng với việc cả hai nước Thái Lan và Cam puchia cùng rút quân, điều mà thực chất Campuchia không hề mong muốn”. Trong khi đó, Phó Thủ tướng, Ngoại trưởng Campuchia Hor Namhong cũng hoan nghênh phán quyết cho rằng: “Việc thành lập khu vực phi quân sự sẽ giúp thiết lập hòa bình, nghĩa là sẽ ngừng bắn vĩnh viễn, chấm dứt sự xâm lược của Thái Lan đối với Campuchia”.

Trước đó, cuối tháng 4 vừa qua, Campuchia gửi kiến nghị lên ICJ, yêu cầu làm rõ phán quyết năm 1962 của tòa án này liên quan đến ngôi đền Preah Vihear, đồng thời yêu cầu tòa áp dụng các biện pháp tạm thời trước khi ra phán quyết, bao gồm việc Thái Lan lập tức rút quân khỏi khu vực tranh chấp xung quanh đền và cấm mọi hoạt động quân sự tại đây.

Nhiều ý kiến cho rằng, sự hài lòng này chỉ đơn giản là “bằng mặt nhưng không bằng lòng”. Lý do là vì Thái Lan nếu triệt để tuân theo quyết định của ICJ rút lui khỏi khu vực tranh chấp thì đây được coi là một thuận lợi đối với Campuchia. Trước đó, người phát ngôn Quân khu 2 Thái Lan Prawit Hukaew tuyên bố, bất chấp. Như vậy việc hai nước thực sự tuân thủ nghiêm túc phán quyết rút quân của ICJ này hay không vẫn là câu hỏi chưa có lời giải đáp.