Tổng thống Mỹ Barack Obama đã không chấp nhận quan điểm của các luật sư hàng đầu ở Lầu Năm Góc và Bộ Tư pháp khi quả quyết rằng ông có thẩm quyền hợp pháp để tiếp tục tham gia các hoạt động quân sự trong cuộc chiến trên không tại Libya mà không cần đến sự cho phép của quốc hội.
Jeh C. Johnson, tổng cố vấn của Lầu Năm Góc và Caroline D. Krass, quyền trưởng Văn phòng Tư vấn Pháp lý của Bộ Tư pháp, đã nói với Nhà Trắng rằng họ tin các hoạt động của quân đội Mỹ trong cuộc chiến không quân do NATO dẫn dắt rốt cuộc là “hành động chiến tranh”. Theo Nghị quyết quyền quyết định chiến tranh (War Powers Resolution) thì ông Obama phải kết thúc sứ mệnh sau ngày 20-5.
Thay vì vậy, ông Obama đã chấp nhận cách phân tích của một số thành viên cao cấp khác trong nhóm cố vấn pháp lý của mình, bao gồm luật sư Nhà Trắng Robert Bauer và cố vấn pháp lý Bộ Ngoại giao Harold H. Koh - những người lập luận rằng hoạt động của quân đội Mỹ chưa đủ để gọi là “hành động chiến tranh”. Theo lối lập luận đó, ông Obama không cần xin phép quốc hội để tiếp tục sứ mệnh.
Nhóm cố vấn cho rằng tổng thống có quyền hợp pháp để lắc đầu với những kết luận của Văn phòng Tư vấn Pháp lý và hành động ngược lại với lời khuyên của cơ quan này. Một người phát ngôn của Nhà Trắng, ông Eric Schultz, nói sự tính toán thiệt hơn trong chính quyền và một phương pháp tiếp cận thực tế đưa ông Obama đến nhận thức rằng chiến dịch Libya đã không bị khống chế bởi một điều khoản của Nghị quyết quyền quyết định chiến tranh vốn đòi hỏi tổng thống ngưng hành động chiến tranh sau 60 ngày. “Sẽ có những bất đồng, thậm chí ngay trong chính quyền, liên quan đến việc áp dụng một đạo luật đã tồn tại gần 40 năm đối với một cuộc xung đột khác thường. Những khác biệt đó là bình thường và lành mạnh” - ông Schultz nói.
Dù vậy, việc những nhân vật quan trọng trong nhóm pháp lý của chính quyền bất đồng với quan điểm pháp lý của ông Obama có thể gây sóng gió trong quốc hội, nơi các nhà làm luật của cả hai đảng trong tuần này đã chỉ trích Nhà Trắng dữ dội. Chính quyền đã công khai tuyên bố với quốc hội cách hiểu của mình về Nghị quyết quyền quyết định chiến tranh hôm 15-6.
Chỉ một ngày sau đó, Chủ tịch Hạ viện John A. Boehner, Đảng Cộng hòa bang Ohio, đã yêu cầu nói rõ liệu Văn phòng Tư vấn Pháp lý (Bộ Tư pháp) có đồng ý hay không. “Nhà Trắng đã không trả lời các câu hỏi trong thư của tôi. Nhà Trắng nói không có hành động chiến tranh xảy ra nhưng chúng ta đang tấn công bằng máy bay không người lái. Chúng ta đang chi mỗi ngày 10 triệu USD. Chúng ta là một phần trong nỗ lực đánh bom các công sự của Gaddafi…” - ông Boehner nói.
Chính quyền đang theo đuổi một tiến trình khác thường. Theo truyền thống, Văn phòng Tư vấn Pháp lý thu hút những ý kiến từ các cơ quan khác nhau, tập hợp lại và quyết định diễn giải luật theo cách tốt nhất. Viên chưởng lý hoặc tổng thống có thể bác bỏ những ý kiến đó nhưng rất hiếm khi xảy ra.
Lập trường của Nhà Trắng đã bị một cơn mưa chỉ trích. Jack L. Goldsmith, nhà lãnh đạo Văn phòng Tư vấn Pháp lý thời tổng thống George Bush, viết rằng cách diễn giải luật của chính quyền là “gây hấn” và không thuyết phục, cho dù ông thừa nhận rằng hiện không có câu trả lời rõ ràng và ít có khả năng cần đến một phán quyết cuối cùng của tòa án, vì vậy sự phản ứng của quốc hội sẽ quyết định vấn đề.
Cao Tuấn
Theo NLĐ
0 nhận xét